جوان آنلاین: در ابتدای دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ هر جا می‌رفتیم، صحبت از طنز‌های گل آقا بود. این طنز ضمن اینکه مرز‌های اخلاق را رعایت می‌کرد با استفاده مبتکرانه از تصویر و جملات نغز، مسائل و مشکلات اجتماعی را گوشزد می‌کرد و این توفیق بزرگی بود که مرحوم فومنی به دست آورد. 

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با صدور پیامی تصویری به هشتمین جشنواره «طنز پهلو» گفت: مرحوم کیومرث صابری فومنی هنرمند و روزنامه‌نگاری است که حین رعایت مرزها، طنز را در حوزه اجتماعی و سیاسی وارد کرد. 

محمد مهدی اسماعیلی در مراسم اختتامیه جشنواره طنزپهلو در فومن گیلان- زادگاه کیومرث صابری فومنی - افزود: فومنی را هنرمند و روزنامه‌نگاری مؤلف می‌دانیم، چراکه با قوت و با ایمان توانست ضمن رعایت مرز‌های اخلاقی، طنز را به ویژه در حوزه سیاسی و اجتماعی وارد جریان رسانه‌ای کشور کند. 

وی تصریح کرد: در ابتدای دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ هر جا می‌رفتیم، صحبت از طنز‌های گل آقا بود. این طنز ضمن اینکه مرز‌های اخلاق را رعایت می‌کرد با استفاده مبتکرانه از تصویر و جملات نغز، مسائل و مشکلات اجتماعی را گوشزد می‌کرد و این توفیق بزرگی بود که مرحوم فومنی به دست آورد. 

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان کرد: صابری فومنی روزنامه‌نگار انقلابی، هم‌نفس با شهید والامقام شهید رجایی و مورد عنایت ویژه رهبری عزیز انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بود. 

وی ادامه داد: حوزه طنز را به قبل و بعد از ورود کیومرث صابری فومنی به این حوزه باید تقسیم کرد با وجود این، هنوز طنز در کشورمان به جایگاه مطلوب نرسیده‌است و باید اعتراف تلخ کنم، تقویت طنز کافی نیست و امیدوارم این همایش بتواند به این امر کمک کند. 

اسماعیلی یادآور شد: فضای مکتوب محدودیت‌هایی دارد که باید تلاش کنیم به حوزه طنز جدی‌تر بپردازیم، زیرا طنز در واقع تذکر به آسیب می‌دهد و اخم‌ها را از چهره‌ها باز می‌کند. 

 

 گل آقا در جهت‌دهی افکار عمومی تأثیرگذار بود

معاون امور رسانه و تبلیغات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز با اشاره به اثرگذاری طنز گل آقا در جامعه گفت: طنز گل‌آقا در جهت دهی به افکار عمومی تأثیر‌گذار بود. 

فرشاد مهدی‌پور در مراسم هشتمین جشنواره طنز پهلو به مناسبت گرامیداشت سالگرد زنده یاد کیومرث صابری (گل‌آقا) در فومن اظهار کرد: سه دهه قبل، اقبال عمومی از گل‌آقا بسیار بالا بود، به طوری که حتی در رأی‌دهی در یکی از انتخابات تأثیرگذار شد، در عصری که شبکه‌های اجتماعی هنوز ظهور نکرده‌بود. 

وی اقبال عمومی را جایگاه طنز دانست و گفت: محتوای علمی و کارشناسی در قالب طنز در گل آقا مشهود بود و برای اینکه طنز‌پردازانی همچون کیومرث صابری فومنی داشته‌باشیم باید نگاه دانشگاهی، علمی و آموزشی در بخش طنز داشته باشیم. 

مهدی‌پور جشنواره طنز پهلو را پر کردن بخشی از خلأ‌های معرفی کیومرث صابری فومنی عنوان و خاطر‌نشان کرد: این روند باید استمرار داشته باشد و بر همین اساس ارسال آثار به جشنواره دو برابر شده‌است. 

استاندار گیلان نیز با بیان اینکه فومن همه چیز را در خود پرورانده است، افزود: صابری فومنی و آیت‌الله بهجت در این خطه زاده شدند. 

اسدالله عباسی افزود: صابری فومنی با اخلاق، رفتار و منش آموزش می‌داد و رسانه‌های دیگر ما نیز باید سواد رسانه‌ای داشته‌باشند. 

وی طنز را انتقال یک پیام به مخاطب خواند و گفت: اگر رسانه‌ها در رفتار و گفتار چارچوب‌ها را رعایت کنند، پیام‌شان بسیار تأثیرگذار‌تر است و تحول ایجاد می‌کند و اتفاقاً فضای جامعه باید به سمتی برود که اصلاح انجام شود. 

وی ادامه داد: قلم رسانه متعهد در رفتار و گفتار باید در نوشتار خودش را نشان دهد؛ ضمن اینکه رسانه‌ها باید نشاط‌آفرینی و امید را به جامعه تزریق کنند. 

خوشرو، مدیر شبکه نسیم نیز در این مراسم بر لزوم واکاوی شخصیت‌های مهم هنر و رسانه تأکید و بیان کرد: طنز بیان صریح، سریع و اثرگذار مسائل و چالش‌ها است که در رسانه ملی کاربرد ویژه دارد. 

 

 «گل آقا» به شهید رجایی چه هدیه‌ای داد؟

مرکز اسناد انقلاب اسلامی به بهانه سالروز درگذشت کیومرث صابری، مشهور به گل آقا روزنامه‌نگار و و طنزپرداز مشهور بخشی از مصاحبه سید محمد صدر از اعضای دفتر نخست‌وزیری را از تاریخ شفاهی این مرکز بازنشر کرده‌است که به ماجرا‌هایی از گل آقا و شهید رجایی اختصاص دارد. 

این مرکز حضور کیومرث صابری فومنی را در دفتر روابط عمومی نخست‌وزیری در دوران شهید رجایی، از مهم‌ترین فعالیت‌های سیاسی او پس از پیروزی انقلاب اسلامی خوانده است. 

سید محمد صدر در این مصاحبه می‌گوید: «حقیقتاً جو بسیار سنگین و اعصاب خردکنی در زمان نخست‌وزیری شهید رجایی حاکم بود، چون مشکلات مملکت از یک طرف و جنگ و فشار‌های سیاسی از طرف دیگر و نهایتاً توهین‌هایی که آقای بنی‌صدر به عنوان رئیس‌جمهوری به ایشان می‌کرد، در این شرایط انصافاً وجود گل‌آقا یا آقای کیومرث صابری در آن زمان در دفتر روابط عمومی [نخست‌وزیری]یعنی دفتر شهید رجایی که همه ما آنجا بودیم، خیلی غنیمت بود و واقعاً [حضور او]نعمت بزرگی بود و با آن خوشمزگی‌ها [و شوخی‌ها]از این طریق یک مقدار آرامش را به شهید رجایی هدیه می‌کرد.»

 

 یک زبان دارم دو تا دندان لق

مرور پیامی که آیت‌الله خامنه‌ای در تیرماه سال ۱۳۷۰ برای آن مرحوم فرستاد قطب‌نمای خوبی برای طنز و طنازی متعهدی است که دغدغه خدا و خلق او را دارد: «ادعا نمی‌کنم که کار شما کامل و بی‌عیب است، اما با ملاحظه اجمالی شماره‌های «گل‌آقا»، امید هر چه بهتر شدن و کامل‌تر شدن آن را دارم. طنز صادق و دلسوزانه باید همه نقاط معیوب، به خصوص آن‌ها را که کمتر به چشم می‌آیند و آن‌ها که بیشتر به علم و اطلاع همگان از آن نیاز است، هنرمندانه ببیند و بنمایاند. امروز جامعه و نظام انقلابی ما با دشمنانی روبه‌روست که همه ابزار‌های محسوس و نامحسوس را برای ضربه زدن و جریحه‌دار کردن مردم و نظام و انقلاب به کار می‌برند. برای آگاه کردن ذهن مردم از خدعه دشمن، چه وسیله‌ای از طنز هنرمندانه و شیرین و زیرکانه، بهتر و کاری‌تر؟ ان‌شاءالله شما و همکارانتان موفق باشید.»

شبیه این عبارات ۱۳ سال بعد از سطور فوق در پیام تسلیت برای کیومرث صابری فومنی هم تکرار شد: «ضایعه‌ای در عرصه هنر و غم بزرگی برای دوستان و معاشران او و کسانی است که با سلامت نفس و پاکدامنی سیاسی او آشنا بودند. او یار دیرین شهید رجایی و طرفدار وفادار همیشگی انقلاب و نظام اسلامی بود. هنر برجسته او در سال‌های دفاع مقدس همواره در خدمت کشور قرار داشت و او تا آخرین روز عمر خود هرگز قلم و قریحه سرشار خود را جز در راه ایمان و باور خود به کار نگرفت. اینجانب که مدت‌ها از همکاری او و در همه بیست سال اخیر از لطف هنر او برخوردار بوده‌ام، خود را در غم درگذشت او شریک می‌دانم و به خانواده محترم و دوستان و همکاران او تسلیت می‌گویم.»‌

 عصاره زندگی و حیاتش را می‌توان در همان شعاری دید که سرلوحه هفته‌نامه‌اش کرده‌بود، گفتن حقیقت و حق تا زمانی که رمق و نایی برای حیات دارد: «یک زبان دارم دو تا دندان لق، می‌زنم تا می‌توانم حرف حق.»